دومین دوره طرح عملیاتیسازی تحول و تعالی در علوم انسانی، با حضور ۲۰ نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد و با هدف بررسی ظرفیتهای علمی و پژوهشی مراکز دانشگاهی و پژوهشی، طی روزهای ۱۶ و ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ در شهر قم برگزار شد. این برنامه در قالب اردوی علمی-زیارتی برگزار شد و فرصتی برای تبادل نظر میان اساتید و پژوهشگران در موضوع تحول در علوم انسانی فراهم کرد.
در این طرح، اساتید دانشگاه فردوسی مشهد از چهار مرکز علمی و پژوهشی شهر قم شامل مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، دانشگاه باقرالعلوم (ع)، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بازدید کردند. در هر یک از این مراکز، نشستهای هماندیشی با ریاست مجموعهها برگزار شد. در این نشستها، اساتید دانشگاهی و پژوهشگران درباره چالشها و راهکارهای تحول در علوم انسانی به گفتوگو پرداختند. همچنین، جلسات تخصصی میان گروههای علمی برگزار شد و شرکتکنندگان از آثار پژوهشی و تألیفات این مراکز بازدید کردند.
حجتالاسلام دکتر ایمانی مقدم، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد، در جریان این بازدیدها بر لزوم تحول در علوم انسانی بر اساس مبانی اسلامی تأکید کرد. وی با اشاره به اهمیت نیت در علمآموزی گفت: هر کس برای کسب یا تعلیم علم به دانشگاه و پژوهشگاه رود اما نیت آن فخرفروشی، ستیزهجویی علمی یا شهرتطلبی باشد، عاقبت او شر خواهد بود و جایگاهش جهنم است.
همچنین، با اشاره به توصیههای مقام معظم رهبری در سالهای گذشته افزود: از سال ۱۳۸۹ تاکنون، رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کردهاند که مبانی علوم انسانی باید اصلاح شود و مراکز علمی در تعامل با یکدیگر باشند. متأسفانه علوم انسانی ما هنوز تناسبی با انقلاب اسلامی که بروز هویت اسلامی داشته، پیدا نکرده است. شعار محوری در حوزه استادی باید تحول در علوم انسانی باشد، اما در این حوزه هنوز راهبرد مشخصی نداریم.
در روز نخست این برنامه، بازدید از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) و دانشگاه باقرالعلوم (ع) انجام شد. در این بازدیدها، نشستهای هماندیشی با ریاست مجموعهها، جلسات تخصصی گروههای علمی و بازدید از آثار پژوهشی و تألیفات در دستور کار قرار گرفت.
در نشست مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، آیتالله رجبی، ریاست مؤسسه، بر نقش علوم انسانی در تمدنسازی تأکید کرد و گفت: "رکود علم به معنای ناتوانی در پاسخگویی به مسائل است. علم باید همیشه پویا باشد."
در دانشگاه باقرالعلوم (ع)، حجتالاسلام دکتر رفیعی علوی، ریاست دانشگاه، به بررسی مبانی تحول در علوم انسانی پرداخت و شرکتکنندگان درباره جریانهای واقعگرایی در علوم انسانی اسلامی، چالشهای علوم انسانی معاصر و نقش دانشگاه در تولید علم بومی به بحث و تبادل نظر پرداختند.
در روز دوم، بازدید از پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه صورت گرفت. در این بازدیدها نیز نشستهای تخصصی و علمی با حضور اساتید و پژوهشگران برگزار شد.
آیتالله رشاد، رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در این نشست تأکید کرد که تحول در علوم انسانی باید از درون بجوشد و افزود:
تقدم در تحول با علوم انسانی است و تا این حوزه اصلاح نشود، مشکلات کلان کشور نیز حل نخواهد شد.
شرکتکنندگان که شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد از ۷ گروه علمی (علوم اجتماعی، مدیریت، اقتصاد، علوم سیاسی، حقوق، روانشناسی و علوم تربیتی) بودند، بر ادامه تعاملات علمی و پژوهشی با مراکز دانشگاهی و پژوهشی تأکید کردند. همچنین مقرر شد که پیگیریهایی در زمینه عقد قراردادهای تبادل استاد، فرصتهای مطالعاتی، کرسیهای علمی و نظریهپردازی مشترک انجام شود. این دوره، ادامه روندی است که سال گذشته نیز با بازدید جمعی از اساتید دانشگاه فردوسی از مراکز علمی قم آغاز شده بود و گامی در جهت تحقق تحول در علوم انسانی بر اساس مبانی اسلامی محسوب میشود.