دومین روز از بیستمین دوره ضیافت اندیشه (دانش افزایی) با عنوان حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران با موضوع حکمرانی مردم، چالشها و راهکارها صبح دوشنبه ۹ بهمن ماه در دفتر نهاد رهبری دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
در این دوره دانشیارحقوق عمومی دانشگاه تهران گفت: طبق تعریف سازمان ملل، حکمرانی یعنی مجموعهای از اقدامات فردی-نهادی و عمومی-خصوصی برای برنامهریزی و ادارهی مشترک امور و فرایندی مستمر از ایجاد تفاهم میان منافع متفاوت و متضاد که در قالب اقدامات مشارکتی حرکت میکند و شامل نهادهای رسمی و ترتیبات غیررسمی و سرمایهی اجتماعی شهروندان میشود.
حجت الاسلام دکتر محمدجواد ارسطا افزود: حکمرانی یک اصطلاح حقوقی نیست و در کتب حقوقی تعریف نشده و غالبا اگر در کتاب ها استفاده شود معنای خاص ندارد.
او گفت: به طور کلی حکمرانی یعنی اعمال قدرت سیاسی از طریق برنامهریزی و ادارهی مشترک امور توسط حکومت و جامعهی مدنی.
ارسطا افزود: اعمال قدرت سیاسی اعم از اعمال حاکمیت است، اعمال حاکمیت در دولت منحصر است و فقط اوست که اعمال حاکمیت میکند.
او اضافه کرد: قدرت سیاسی را دستههای مردمی، تشکیلاتی خودگردان، سمنها و... نیز میتوانند در دست داشته باشند.
وی ادامه داد: ضمانت اجرایی اعمال قدرت سیاسی از ناحیه غیر حاکمیت آن است که حاکمیت را به اتخاذ یک موضع خاص در برابر قدرت وادار میکند ؛ یعنی حاکمیت نمیتواند آن را نادیده بگیرد. در واقع قدرت سیاسی ضمانت اجرای غیر مستقیم دارند.
دانشیار حقوق عمومی دانشگاه تهران با اشاره به آیات ۳۶ تا ۳۸ سوره شورا گفت: حکمرانی ریشه در مفاهیم دینی دارد و مسلمانان جامعه خود را به صورت شورایی مدیریت میکنند.
او اضافه کرد: خداوند جامعه مطلوب دینی را ترسیم کرده که عناصر آن ایمان به خداوند، مسئلهی توکل و پرهیز از گناهان کبیره جامعه است.
در ادامه این نشست اساتید و اعضای هیات علمی گروههای آموزشی مختلف دانشگاه فردوسی مشهد به بیان نظرات و دیدگاههای خود پرداختند.