به همت دفتر هماندیشی استادان و نخبگان دانشگاهی نشست هماندیشی اساتید با موضوع «جنگ ۱۲ روزه و تأثیر آن بر نظم منطقه (با محوریت ایران)» روز چهارشنبه ۲ مهر ۱۴۰۴، باحضور دکتر دهقانی فیروزآبادی (استاد تمام روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی تهران)، دکتر نوعی باغبان (دبیر دفتر هماندیشی استادان و نخبگان دانشگاهی)، با دبیری دکتر اسلامی (عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد) و جمعی از اعضای هیئت علمی دانشگاه در دانشکده الهیات و معارف اسلامی برگزار شد.
در این نشست، دکتر دهقانی فیروزآبادی، استاد روابط بینالملل، با تحلیلی جامع از تحولات اخیر خاورمیانه تأکید کرد که جنگ اخیر اجتنابناپذیر بوده و بار دیگر نشان داد مردم بزرگترین سرمایه قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران هستند.
دکتر دهقانی فیروزآبادی در ابتدای سخنان خود با اشاره به جایگاه ایران در تحولات جهانی گفت: ایران، خاورمیانه و نظام بینالملل سه دایرهی درهمتنیدهاند. هر رویداد در ایران بر نظام بینالملل اثر میگذارد و هیچ تحول جهانی نیز بیتأثیر بر ایران نیست. این پیوستگی جایگاه ویژه جمهوری اسلامی ایران را در معادلات جهانی نشان میدهد.
وی با تأکید بر اینکه جنگ اخیر اجتنابناپذیر بوده است افزود: ماهیت جمهوری اسلامی و مثلث ایران، آمریکا و رژیم صهیونیستی به گونهای بود که دیر یا زود این رویارویی شکل میگرفت. حتی اگر ایران بهطور مستقیم وارد نمیشد، متحدان ما در محور مقاومت وارد عمل میشدند و غربیها همه چیز را به حساب ایران میگذاشتند.
این استاد روابط بینالملل با اشاره به تحولات پس از فروپاشی شوروی تأکید کرد: نظم گذشته فروپاشیده و اکنون جهان در حال گذار به نظمی جدید است. آمریکا میخواهد قدرت بلامنازع باقی بماند، اما چین و روسیه و حتی ایران در نقد نظم موجود با یکدیگر اشتراک منافع دارند. به همین دلیل، هر نظمی که از هژمونی مطلق آمریکا فاصله بگیرد، به سود ما خواهد بود.
او افزود: نظام بینالملل در چند قرن گذشته تغییرات متعددی را تجربه کرده است؛ از برتری اسپانیا و هلند تا بریتانیا و سپس آمریکا و شوروی. امروز نیز رقابتی جدی میان چین، روسیه و آمریکا در جریان است. اگر نظم آینده چندقطبی شود، کشورهای منطقه مانند ایران امکان بیشتری برای موازنهسازی و تأمین منافع خود خواهند داشت.
دهقانی فیروزآبادی با تحلیل رفتار رژیم صهیونیستی گفت: ابتدا طرح صلح ابراهیم برای عادیسازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی مطرح شد، اما امروز اسرائیل به دنبال ایجاد نظمی اسرائیلی در منطقه است؛ نظمی مبتنی بر سلطه بلامنازع خود. آمریکا نیز در بسیاری موارد با اسرائیل همسو است و این رژیم را بازوی اجرایی خود قرار داده است.
ایشان افزود: این جنگ تنها نبردی میان ایران و اسرائیل نبود؛ بلکه باید در دو سطح منطقهای و جهانی بررسی شود. در سطح منطقهای، هدف اسرائیل تثبیت برتری مطلق بود و در سطح جهانی، آمریکا تلاش داشت گذار نظم بینالملل را به سود خود مدیریت کند. تصور اینکه اسرائیل و آمریکا اهداف کاملاً متفاوتی دارند، سادهانگاری است. سلطه اسرائیل در منطقه امتداد همان هژمونی آمریکاست.
استاد تمام روابط بینالملل با اشاره به عملکرد ایران گفت: توان موشکی دقیق جمهوری اسلامی یکی از مهمترین عوامل بازدارندگی است. علاوه بر این، مردم بزرگترین سرمایه ملی هستند. همانطور که انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با حضور مردم پیروز شد، در این جنگ هم انسجام ملی نقشههای دشمن را برهم زد. آنها روی شکاف داخلی حساب کرده بودند، اما حمایت مردم مانع تحقق این هدف شد.
او ادامه داد: البته ضعفهایی نیز وجود دارد در حوزه پدافند هوایی باید تقویت جدی صورت گیرد. ما باید به جای تمرکز بر ضربه اول، توان ضربه دوم را افزایش دهیم تا دشمن هزینه بیشتری بپردازد. هیچ سلاحی حتی بمب هستهای بازدارندگی مطلق ایجاد نمیکند، اما بالا بردن هزینهها میتواند دشمن را از ماجراجویی بازدارد.
دهقانی فیروزآبادی همچنین تأکید کرد: قدرت فرماندهی و بازسازی سریع ساختارها از دیگر نقاط قوت ما در این جنگ بود. حتی در شرایطی که بخشی از سامانهها هدف قرار گرفت، مدیریت صحنه باعث شد خلأها پر شود و عملیات ادامه یابد.
وی در بخش دیگری از سخنانش به اهمیت رسانه پرداخت و گفت: جنگ امروز صرفاً نظامی نیست، بلکه رسانهای و شناختی است. رسانههای بیگانه با پمپاژ یأس و ناامیدی تلاش میکنند افکار عمومی ایران را تحت تأثیر قرار دهند. متأسفانه در برخی موارد مرجعیت رسانهای ما به رسانههای خارجی واگذار شده است. باید با تولید فکر، تحلیل و روایت بومی، این مرجعیت را بازگردانیم.
او خاطرنشان کرد: اگر کسی تنها شبکههای معاند را ببیند، گمان میکند ایران در آستانه فروپاشی است، در حالیکه واقعیت چنین نیست. این نشان میدهد جنگ رسانهای تا چه حد جدی است و ضرورت دارد دانشگاهها و نخبگان در این عرصه فعال باشند.
دهقانی فیروزآبادی بر اهمیت گفتوگو و تضارب آراء در دانشگاهها تأکید کرد و گفت: اگر دیدگاهی مخالف وجود دارد باید مجال بیان پیدا کند. اساتید و نخبگان باید با استدلال پاسخ دهند. انسداد فضای نقد، تنها میدان را برای رسانههای خارجی باز میگذارد. ما باید با قدرت استدلال و اقناع، مخاطب را قانع کنیم.
وی در پایان تصریح کرد: حفظ وحدت ملی، تقویت انسجام داخلی و تعامل هوشمندانه با قدرتهای جهانی میتواند جمهوری اسلامی را در گذار نظام بینالملل به جایگاهی برتر برساند. هر اختلاف داخلی بزرگترین هدیه به دشمن است و باید از آن پرهیز کرد.
نشست هماندیشی اساتید با موضوع «جنگ ۱۲ روزه و تاثیر آن بر نظم منطقه (با محوریت ایران)» برگزار شد و در این نشست جمعی از استادان و اندیشمندان دانشگاه شرکت کردند و در پایان اساتید به بیان نقطه نظرات خود پرداختند.