نشست هم‌اندیشی اساتید با محوریت «الهیات مقاومت» با عنوان «اشراق اندیشه مطهر» روز چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴، با حضور آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی، نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان رضوی، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر ایمانی‌مقدم، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر سید سجاد ایزدهی، استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، و جمعی از اعضای هیئت علمی، در دانشکده الهیات و معارف اسلامی برگزار شد.
در این پیش‌نشست ابتدا آیت الله علم الهدی با موضوع تبیین حکم فقهی مقاومت عامه، به بررسی فقه مقاومت و اهمیت آن در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی پرداخت.
ایشان با اشاره به ضرورت تحقیقات فقهی در این حوزه، تأکید کرد مقاومت باید به عنوان یک تکلیف شرعی و دینی شناخته شود و نه صرفاً به عنوان دفاع از خود. وی به خلأهای موجود در مباحث فقهی مقاومت اشاره کرد و گفت: اکثر بحث‌ها حول محور وجوب دفاع و فریضه امر به معروف و نهی از منکر می‌چرخد، در حالی که نیاز به اثبات وجوب مقاومت عامه وجود دارد.
نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی همچنین به چالش‌های موجود در اثبات وجوب مقاومت عامه اشاره کرد و بر اهمیت استدلال‌های فقهی در این زمینه تأکید نمود.
این استاد حوزه با استناد به آیه 112 سوره مبارکه هود (فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ)، مقاومت در برابر ظلم و استکبار را یک واجب و امر الهی دانست و گفت: خداوند، پیامبر اکرم را به صبر و مقاومت سفارش و این نوع صبر را به عنوان یک واجب دینی معرفی می‌کند و تأکید نمود این دستورات الهی به صورت الزامی برای همه مسلمانان است و نه فقط مختص پیامبر. بنابراین بر همه مسلمانان واجب است که در برابر استکبار و ظلم مقاومت کنند.
در بخش دوم این پیش‌نشست، دکتر سید سجاد ایزدهی استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با موضوع ماهیت مقاومت اسلامی با تأکید بر دیدگاه شهید مطهری، ضمن بررسی مفهوم مقاومت در فقه و تاریخ معاصر، گفت: مقاومت در ادبیات اسلامی و فقه شیعه مورد توجه قرار گرفته است.
دکتر ایزدهی به تاریخچه مقاومت در ایران و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: در دوران مبارزه علیه سلطنت پهلوی، برخی از گروه‌ها به دلیل عدم پاسخگویی ظاهری فقه شیعه به نیازهای مبارزاتی، به سمت ایدئولوژی‌های دیگر مانند مارکسیسم گرایش پیدا کردند، اما امام خمینی و دیگر رهبران انقلاب، بر اساس منطق فقه شیعه، مدلی از مقاومت را ارائه دادند که بر پایه نفی استکبار و ظلم استوار بود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، با بررسی مفهوم مقاومت در اندیشه امام خمینی، گفت: امام به دنبال دفاع از انسانیت و مظلومیت بوده و نه فقط از یک گروه خاص. او تأکید کرد مقاومت باید مردمی و انسانی باشد و نه صرفاً نظامی. همچنین، به نوع نگاه امام در مبارزه با رژیم سلطنتی اشاره کرد و گفت: امام به دنبال آگاهی و مشارکت مردم در مبارزه بود و این که منطق مقاومت باید بر پایه مردم‌سالاری و دین استوار و به دنبال تحقق عدالت و آزادی برای همه انسان‌ها باشد و تأکید نمود مقاومت باید بر اساس منطق و استدلال باشد، نه بر اساس ضعف.
دکتر ایزدهی ضمن بررسی نوع تشکیل حکومت در جمهوری اسلامی بر اساس وحدت و حمایت از مستضعفان، با اشاره به آیات قرآن مانند ماجرای فرعون و حضرت موسی به چگونگی پیروزی مقاومت مستضعفان در برابر مستکبران اشاره نمود.
دکتر ایزدهی در بخش دیگری از سخنان خود گفت جهاد باید بیشتر به معنای دعوت و آگاهی باشد تا جنگ نظامی. او بر این نکته تأکید کرد منطق مقاومت باید بر پایه مردم‌سالاری دینی و حمایت از مظلومان و به دنبال تحقق عدالت و آزادی برای همه انسان‌ها باشد.
دکتر ایزدهی در بخش دیگری از سخنان خود به نقش امام صادق (ع) در حفظ هویت شیعه در برابر تهدیدات فرهنگی و سیاسی اشاره کرد و گفت: ایشان با ایجاد هویت و قدرت برای شیعه، توانستند در برابر حاکمان جائر مقاومت کنند. شهید مطهری نیز به عنوان یک شخصیت مهم در این زمینه معرفی می‌شود که با تولید آگاهی و تربیت نسل‌های جدید، به تقویت انقلاب اسلامی کمک کرده است.
او به نوع مواجهه شهید مطهری با حاکمان جائر اشاره کرد که با تولید نسل‌های فرهیخته و آگاه در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی، این مقاومت را به گونه‌ای دانست که هم جامعه را حفظ کرد هم به مقابله با ظلم پرداخت.
وی ادامه داد مدل مقاومت ایران اسلامی بر اساس فقه و آموزه‌های دینی، می‌تواند در سطح جهانی عملیاتی شود و به تقویت محور مقاومت در برابر سلطه جهانی کمک کند.
وی در پایان سخنان خود، استقامت و استمرار در این مسیر را جهت معرفی منطق اسلام به عنوان یک الگوی معتبر در جهان، ضروری دانست.
